Duurzaamheid zit in ons DNA

Mark Geerts, directeur bij PaperFoam uit Barneveld: “Oorspronkelijk was PaperFoam een IT-dochter van AVEBE (producent van aardappelzetmeel en aardappeleiwit, red.).” Die vroeg hen begin jaren negentig mee te helpen om bioplastics te ontwikkelen op basis van zetmeel. Een proeffabriek verrees in Helmond om bio plastic bakjes voor friet te maken. Dat bleek geen gelukkige keuze: friet is vet en heet, en zo’n bakje moest goedkoop zijn, aangezien de prijs van friet ook maar een paar gulden was. AVEBE stopte, PaperFoam ging in 1998 door, maar dan voor duurdere verpakkingen die gebruikt worden in de cosmetica of elektronica.

In het eerste artikel van deze rubriek interviewden we Martijn van de Poll van Myne. Zijn vraag aan Mark Geerts, volgende ondernemer in deze rubriek is: wie is jouw belangrijkste samenwerkingspartner en waarom?
“Als ik uitga van innoveren, waar ik me op richt, dat is dit Wageningen University & Research. Daar zit veel kennis op het gebied van zetmeel. Aangezien we blijven innoveren en met zetmeel werken komt dit goed van pas.”

PaperFoam produceert onder meer in Nederland en Europa. Dit kan alleen concurrerend gebeuren als je digitaliseert. Welke stappen hebben jullie op dit terrein gezet en gaan jullie zetten?
“In Nederland produceren we niet meer. Het is een pilotfabriek geworden, waar we nieuwe ontwikkelingen uitproberen. In Tsjechië, Maleisië en de Verenigde Staten produceren we wel. De productie is tot op heden nog beperkt geautomatiseerd. We hebben veel gedaan met scan-apparatuur om papieren registraties te vervangen. Maar er is ook nog handmatig werk. In het productieproces leveren clusters van zes machines de verpakkingen die op een transportband bij elkaar komen. Vervolgens moet de kwaliteitscontrole plaatsvinden. Dit gebeurt nu nog door mensen. In de komende jaren willen we die automatiseren met behulp van visionsystemen. Er zijn van deze systemen op de markt waarmee dit zou kunnen. Een robot – die flink goedkoper is geworden – kan daarna de ondeugdelijke verpakking eruit halen. Vervolgens zetten we dan een cobot in om in te pakken.”

PaperFoam produceert uitsluitend duurzame en biologisch afbreekbare verpakkingen. Wat voor rol speelt duurzaamheid binnen jullie bedrijf?
“Al voordat de EU de richtlijn aannam – waarbij vooral grote bedrijven in hun jaarverslag de effecten van activiteiten voor mens, milieu en maatschappij moeten laten zien, de zogenaamde Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) – is PaperFoam aan de slag gegaan met dit type jaarverslaglegging. Belangrijk voor ons zijn de scope 1, 2 en 3 emissies, maar er is ook aandacht voor ons energie- en watergebruik en de beperking van afvalstromen; en natuurlijk het welzijn van onze medewerkers. De keuze om daarin voorop te lopen past bij ons. Al vanaf de start werken we aan duurzaamheid, dit zit een beetje in ons DNA. Verder produceren we op basis van duurzame energie, afkomstig van onze zonnepanelen en duurzame inkoop. Ook hebben we het wagenpark nagenoeg helemaal elektrisch gemaakt. Nieuwe technische innovaties maken het mogelijk het grondstofverbruik in de productie te reduceren. Waar we vroeger een matrijs meer dan vol moesten spuiten, en dus materiaal verloren, kunnen we nu voor een hele range aan matrijzen ook mooie producten maken met precies voldoende ingespoten materiaal.”

PaperFoam kenmerkt zich door aandeelhouderschap van medewerkers. Hoe bevalt dat en zou je het andere ondernemingen ook aanraden?
“Het voordeel van medewerkers die ook aandeelhouder zijn is dat er een steviger betrokkenheid ontstaat tussen medewerker en onderneming. Je bouwt aan gemeenschappelijk bezit en beslist met elkaar hoe je winst opnieuw investeert in het bedrijf. Op zich zijn dat positieve kenmerken en om die reden zou ik mkb ondernemingen het wel adviseren. Het grootbedrijf minder snel, omdat bij hun omvang dit soort voordelen minder makkelijk te realiseren zijn.
Toch zorgt het aandeelhouderschap van medewerkers ook voor vragen bij mij. Als we dividend uitkeren krijgen de medewerkers met meer aandelen, meer dividend en dat zijn doorgaans de mensen die een hoger salaris hebben, omdat ze in hogere functies zitten. Daarnaast is de band met het bedrijf bij deze medewerkers groter dan bij de productiemedewerkers. 
Al met al ben ik positief over het aandeelhouderschap van medewerkers. Het is een maatregel die goed past bij de ontwikkeling als circulaire onderneming.”

Mijn vraag aan de volgende ondernemer is:
Op welke manier ben je in jullie productieketen in staat om toeleveranciers en/of afnemers te bewegen om hun emissies te reduceren, en dus jullie eigen Scope 3 emissies om laag te brengen?