De energietransitie biedt allerlei kansen, er ontstaan uiteenlopende initiatieven om duurzame energie op te wekken. In Bathmen wordt dit op een bijzondere manier aangepakt. Daar participeren boeren in een lokale energiecoöperatie met als naam Co-Stroom. Ze stellen hun daken beschikbaar om zonne-energie op te wekken.
In 2015 stak een achttal boeren in het buitengebied van Bathmen de koppen bij elkaar. Centraal stond de vraag: wat gaan we doen met onze daken en met zonne-energie? De gedachten gingen uit naar de oprichting van een coöperatie. Boeren stellen hun staldaken ter beschikking en burgers uit Bathmen investeren in zonnepanelen en nemen de opgewekte groene stroom af.
De ambitie van Bathmen is om in 2030 voor 75 procent klimaatneutraal te zijn. Het geschatte energieverbruik van alle 2.280 Bathmense huishoudens is 7.000 mWh. Het doel van Co-Stroom is om via acht daken gezamenlijk 600 mWh op te wekken. Bewoners uit Bathmen zijn in sessies over het project voorgelicht. Het gaat daarbij veelal om bewoners die zelf weinig tot geen mogelijkheden hebben tot plaatsing van zonnepanelen op hun daken, maar die toch een bijdrage aan duurzaamheid willen leveren. Het gemiddelde becijferde rendement ligt tussen de 2 (worstcasescenario) en 7 procent bij een zomer met veel zonuren. Het is daarmee goedkoper dan zelf zonnepanelen leggen. Het voordeel zit in een verlaagd tarief, 12 cent per kWh, voor de energiebelasting gedurende vijftien jaar.
Gerjan Ananias is een van de participerende bewoners. Deze inwoner van Bathmen had al vaag iets gehoord toen hij zich vorig jaar door Co-Stroom liet informeren over de plannen. “Ik wilde al langer zonne-energie. Ons dak biedt echter te weinig mogelijkheden voor zonnepanelen door een ongunstige ligging en teveel bomen in de omgeving. Co-Stroom is een prima alternatief.” De deelnemers profiteren van een korting op de energienota. Die financiële prikkel spreekt Ananias aan, maar de milieuwinst vormt ook een belangrijke motivatie. “Het is het complete plaatje. Ik ben ook zeker onder de indruk van de inspanningen van de boeren. Zij nemen het voortouw. Die maatschappelijke verantwoordelijkheid waardeer ik. Het zorgt ervoor dat burgers en boeren dichtbij elkaar komen te staan. Naast voedsel leveren de boeren ons nu ook stroom.”
In 2018 is het eerste project opgeleverd. Op de boerderij van Hans Nijkamp worden de eerste 216 zonnepanelen geplaatst gefinancierd door veertien particulieren uit Bathmen. Gemiddeld is de investering 300 tot 350 euro per zonnepaneel. De interesse vanuit de gemeenschap is groot. De tweede serie van ruim 200 panelen zit er op korte termijn aan te komen. Dat betekent dat er meer daken nodig zijn.
Uit een buurtonderzoek, gehouden bij onder andere veehouders en akkerbouwers, is gebleken dat ruim zestig procent van de boeren wil bijdragen aan Co-Stroom. Als er ongeveer twintig boeren meedoen, is het mogelijk om dertig procent van de Bathmense particuliere energiebehoefte te leveren. Daarvoor zijn 7.900 zonnepanelen nodig. Dit aantal moet in vijf jaar tijd bereikt worden.
“Ik ben onder de indruk van de inspanningen van de boeren”
Gerjan Ananias