Kuijpers Bouw Heteren omarmt Hein en Guus

Hein en Guus zijn fictief, maar door deze makkelijke namen voor deze twee vormen van gedrag, snapt ineens iedereen het. Met cartoons wordt op de bouw duidelijk gemaakt wat veilig en onveilig gedrag is. Cartoons snappen collega’s uit het buitenland ook gemakkelijker. “En we beginnen ook elke vergadering met zo’n cartoon, dus veiligheid staat daardoor meteen op de agenda. Je merkt dat iedereen altijd heel goed ‘Guusjes’ kan noemen (“We doen het toch altijd zo”, “Het kan nog wel even”), maar ‘Heinen’ noemen is moelijker.”

Het idee voor Hein en Guus komt van organisatiepsycholoog Jules Heijneman. Jan Kuijpers heeft het direct, en als eerste mkb-bedrijf binnen de brancheorganisatie Bouwend Nederland, geadopteerd. Deze nieuwbouw is de pilot. “Maar wij doen het bedrijfsbreed, niet alleen de pilot. Iedereen in het bedrijf wordt nu overstelpt met Hein en Guus”, aldus Kuijpers. Het bedrijf heeft een achttal medewerkers tot ambassadeur benoemd om de collega’s aan te sporen het te gebruiken. “Het moet gemeengoed worden, ook voor medewerkers van onderaannemers”, pleit Kuijpers.

Vierde generatie

Het is al veertig jaar geleden toen hij, als vierde generatie, in het familiebedrijf Kuijpers Bouw kwam werken. “En ik ben nog steeds jong van geest en vol passie”, vertelt hij enthousiast. Hij kon als jongetje niet wachten om hetzelfde te kunnen doen als zijn vader. “Daar droomde ik in de eerste klas van de lagere school al van.” Dus toen hij van de hts kwam, stapte hij meteen bij zijn vader in het bedrijf en op zijn 25^e nam hij het bedrijf over. In de afgelopen vier decennia heeft hij het vak en het bedrijf zien veranderen. Dat was toen nog veel traditioneler – een allround aannemer die geen nee zei. De markt zat op dat moment in een recessie. “Begin jaren tachtig was het bedrijf in omvang behoorlijk afgenomen en de rentepercentages waren veertien, vijftien procent”, schetst hij.

Focus verlegd

“Voor de laatste recessie – in 2008, voor corona – hebben wij de focus gelegd op de wat grotere projecten – utiliteitsbouw – waarin niet alleen de prijs ertoe doet, maar waarbij ook de procesgang een belangrijke rol heeft. Ik was daar zelf helemaal aan toe, ik vond het heel vervelend dat je alleen op de prijs wordt beoordeeld en niet op andere factoren zoals je kwaliteit, je inbreng, je omgevingsmanagement. Ook allerlei andere proceskanten moeten ter tafel komen: je plan van aanpak, hoe ga je het inrichten, welke risico’s zie je en hoe ga je die beheersen, hoe ga je om met omgevingsmanagement. Voor ons dit nu echt een way of life geworden.”

Minder zwaar

De introductie van de EMVI-aanbestedingsmethodiek (Economisch Meest Voordelige Inschrijving) bracht verandering – “Die manier past helemaal bij ons en daar doen we nu ook veel aan.” Kuijpers was ook al lange tijd bezig met veiligheid en toen kwamen Hein en Guus om de hoek kijken. “Wat mij betreft moeten die woorden in de Dikke Van Dale komen”, vindt Kuijpers. “Ik ben allang bezig met veilig werken. Je ziet vaak dat de ‘down’ roept dat de ‘top’ het niet goed doet, geen interesse heeft in veiligheid. Daar baal ik zo van, het is volstrekte onzin. Natuurlijk willen werkgevers in deze tijd veilig werken, maar de mensen op de bouw moeten zich dat veilige gedrag ook eigen maken. Bij ASML en de Shell-raffinaderijen kennen ze Hein en Guus al en werkt de systematiek. “Door een makkelijke naam te kiezen, snapt iedereen wat je bedoelt. Kijk maar naar de campagne ‘Bob jij of Bob ik’. Het ligt veel minder zwaar en door Guus te benoemen krabben ze toch achter hun oren. Guus staat voor excuus, hij is nonchalant en niet bewust, Hein heeft overal over nagedacht. Medewerkers kunnen elkaar eenvoudig aanspreken op onveilige gedrag. Het gaat bijvoorbeeld over het gebruik van gereedschap en steigers, dat je geen steigers moet corrigeren waardoor risico’s ontstaan, over opgeruimde plekken en elkaar waarschuwen.

‘Vol d’r op’

Jan Kuijpers ziet hier ook veel kansen voor de hele bouwbranche. Vanuit zijn eigen enthousiasme heeft hij deze methode ook al bij de Bewuste Bouwers-organisatie geïntroduceerd en vertelt hij graag over zijn ervaringen. “We moeten vol d’r op, het is zo makkelijk!”

INSPIRATIE Kuijpers Bouw Heteren staat altijd open voor innovaties. Jan Kuijpers: "Deze sociale innovatie is daar een mooi voorbeeld van. RCT Gelderland inspireert me ook qua gedachtegoed en de dynamische wijze waarop er verbindingen tot stand komen."